Factcheck.Vlaanderen is het eerste, onafhankelijke factchecking initiatief in Vlaanderen en werd opgericht om een antwoord te bieden op het groeiende probleem van desinformatie. Dat probleem is nooit acuter geweest dan tijdens de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne: complottheorieën en fake news worden driftig gedeeld op sociale media, terwijl gecoördineerde desinformatiecampagnes het draagvlak voor maatregelen ondermijnde. Factcheck.Vlaanderen werkt met studenten journalistiek en jonge journalisten onder leiding van een free-lance hoofdredacteur. Zij krijgen een opleiding en een kleine vergoeding voor de artikels die ze schrijven.

Factcheck.Vlaanderen is een gezamenlijk initiatief van Textgain BVBA en de VZW Square Truth Network met de steun van Michael Van Opgenhaffen, opleiding journalistiek KU Leuven campus Antwerpen en Ria Goris, Erasmus Hogeschool.

BVBA Textgain coördineert het project en ontwikkelt Artificiële Intelligentie om fact checking werk te ondersteunen door desinformatieve boodschappen op sociale media op te sporen.

Guy De Pauw, ceo Textgain: ‘Dat kan gaan om nieuwsberichten die vaak worden gedeeld op Twitter, maar ook gewoon om forum threads of webpagina’s die veel worden gelezen of op de ene of andere manier opvallend of polariserend zijn. Naast de informatie zelf, bekijken we ook de reacties van mensen op de informatie.’ Bepaalde nepberichten blijken stilistisch zeer herkenbaar te zijn. Via AI worden dergelijke berichten ‘geoogst’ en in een pool voor factchecking ondergebracht. Het eigenlijke factchecken is nog steeds handmatig werk.’

ST Network komt op voor een gezonder maatschappelijk debat en wil daarom weerwerk bieden aan desinformatie en polarisering.

De VZW streeft uitdrukkelijk naar netwerkvorming tussen verschillende initiatieven en stakeholders die onderzoek of weerwerk willen bieden inzake desinformatie en een kritische houding tegenover online informatie.

Een eerste resultaat daarvan is dus de factcheckwebsite Factcheck.Vlaanderen, die weerwerk biedt tegen desinformatie, bijvoorbeeld over corona en de oorlog in Oekraïne. Factcheck.Vlaanderen doet dat met name ook via sociale media, door te rechtstreeks te reageren op desinformatie en door eigen artikels te promoten op sociale media.