World Humanitarian Day
Humanitaire hulp: ingrijpen waar het nodig is
19 augustus is de dag die hulde wil brengen aan humanitaire hulpverleners over de hele wereld: het is een dag ter ere van de vrouwen en mannen die zich inzetten om te voldoen aan de steeds groeiende humanitaire noden in de wereld. Ondanks het gevaar of de moeilijke omstandigheden wagen zij zich in rampgebieden of aan frontlijnen om levens te beschermen of te redden. De afgelopen jaren namen de gevaren en risico’s waaraan deze veldwerkers blootgesteld worden almaar toe.
De humanitaire context is bijzonder complex in 2024
Het jaarverslag van het Bureau van de Verenigde Naties voor de coördinatie van humanitaire hulp van 2023 (OCHA) komt met cijfers die getuigen van alarmerende situaties:
- Een op vijf kinderen woont in een conflictzone of is verplicht te vluchten.
- Het aantal verplaatste personen zit op het hoogste niveau van deze eeuw: een op 73 mensen ziet zich verplicht zijn of haar huis te verlaten wegens conflicten of klimaatrampen.
- Acute voedselonzekerheid treft 58 landen wereldwijd, waardoor 258 miljoen mensen kampen met precaire levensomstandigheden.
- In 2024 deden 299,4 miljoen mensen een beroep op een vorm van humanitaire hulp (of zullen dat nog doen).
Wat voor acties ondernemen humanitaire organisaties?
Organisaties die actief zijn op het gebied van humanitaire hulp, ondernemen drie soorten acties. Die omvatten noodhulp, hulp tijdens de fase nadat zich een noodsituatie heeft voorgedaan en ontwikkelingshulp. De pijlers van dit soort interventies zijn gebaseerd op de principes van menselijkheid, onpartijdigheid, neutraliteit en onafhankelijkheid.
België vindt het uiterst belangrijk om zich in te zetten voor mensen in noodsituaties. De humanitaire hulp van ons land steunt op de principes en best practices inzake humanitaire actie en de Europese consensus over humanitaire hulp. Ons land werkt bij de uitvoering van zijn humanitaire strategie samen met een brede waaier van partners - de Verenigde Naties, het Rode Kruis en de Rode Halve Maan en ngo's.
Betere bescherming van het hulppersoneel
Humanitaire hulpverleners en gezondheidswerkers zijn steeds vaker het doelwit in gewapende conflictgebieden. Het geweld dat ze te verduren krijgen, kan vele vormen aannemen: intimidatie, ontvoering, aanvallen op voertuigen en verkeersongevallen, gewelddaden met de dood of ernstig letsel tot gevolg. Criminele bendes of organisaties kunnen deze werkers beschouwen als tussenpersonen, bronnen van inkomsten of instrumenten om hun politieke, economische of ideologische doelstellingen te helpen verwezenlijken.
In 2023 werden meer dan 500 humanitaire hulpverleners het slachtoffer van geweld en kwamen er meer dan 250 om het leven. In de afgelopen tien jaar is het aantal slachtoffers onder humanitaire hulpverleners met meer dan 50% gestegen. In 90% van de gevallen gaat het om nationale of lokale spelers.
(Bron: Veiligheidsraad Verenigde Naties)
Meer weten?
Meer informatie over de enige wereldwijde bron die de voornaamste incidenten ten aanzien van humanitaire hulpverleners registreert vanaf 1997 tot vandaag, vindt u hier.
Een innoverend project ter ondersteuning van humanitaire hulpverleners
Om de veiligheid van hun personeel te garanderen, moeten humanitaire organisaties strategieën implementeren om risico's te voorkomen. Ze moeten het juiste materiaal kunnen voorzien, hun personeel opleiden en beschikken over mensen die zich bezighouden met veiligheidsmanagement. Verder moeten ze kunnen instaan voor evacuaties uit risicogebieden, maar ook psychologische, financiële of juridische steun bieden aan personeel dat het slachtoffer is van aanvallen en aan hun families. Veel organisaties vinden het echter moeilijk om deze kosten te financieren en ervoor te zorgen dat het internationaal humanitair recht wordt nageleefd.
Protect Humanitarians dat ontstond op initiatief van Olivier Vandecasteele die zelf als humanitaire hulpverlener werkt, is een fonds dat opgericht werd met de steun van de Koning Boudewijnstichting. Het wil humanitaire hulpverleners die het slachtoffer worden van kritieke incidenten tijdens hun werk ondersteunen. Bedoeling is om spelers uit de sector samen te brengen rond een gemeenschappelijk doel: de bescherming van hulpverleners bevorderen en de steun versterken, met bijzondere aandacht voor lokale humanitaire hulpverleners en gemeenschapsorganisaties.
Wist je dat?
Op 19 augustus 2003 kwamen bij een bomaanslag op het Canal Hotel in Bagdad 22 humanitaire hulpverleners om het leven, onder wie de speciale afgezant van de secretaris-generaal van de VN voor Irak, Sergio Vieira de Mello. Vijf jaar later keurde de Algemene Vergadering van de VN een resolutie goed waarin 19 augustus werd uitgeroepen tot Werelddag van de Humanitaire hulp.
Call to action
Op because vindt je een reeks verenigingen die zich inzetten om crisissituaties te voorkomen en bevolkingen in nood te helpen.